Tijdens een etentje met vriendinnen zat de, toen, 19 jarige Crystalina Agyeman toevallig naast een maker, waarmee de vriendinnen samen het YouTube-kanaal Coffee & Jollof opzetten. Ondanks dat ze op 11 jarige leeftijd al een talkshow in de kerk leidde, is zij afgestudeerd met een Master in publieke internationale recht. “Het was een voorproef van wat de toekomst zou brengen.” Want storytelling, dat is waar haar passie ligt.
Wat is een voxpop?
Crystalina was niet bewust bezig met “Ik wil bij RTL Nieuws gaan werken, of ja ik wil bij de NOS eindigen”, vertelt de 25 jarige. “Ik vind presenteren en storytelling heel interessant”, vandaar dat zij een sprong in het diepe nam en zich aanmeldde voor het traineeship bij RTL Nieuws. Haar collega’s waren wél afgestudeerde journalisten, want “Ik dacht: Oh my God, al deze mensen waren journalisten. Ook is dit mijn eerste grown people job. Het was erg confronterend allemaal.” Het confronterende uitte zich in het missen van het journalistieke jargon. Wat voor menig journalisten als dagelijks taalgebruik wordt beschouwd, ging Crystalina “Echt van alles opzoeken. Ik wist niet eens wat voxpoppen was hè.” Daardoor voelde het alsof ze met een 2-0 achterstand begon, “Vooral in mijn hoofd. Je moet harder rennen, ik moet mezelf bewijzen.”
Vooroordelen vanwege een andere achtergrond
Dat ze zichzelf heeft bewezen, is te zien aan haar verschijningen op het YouTube-kanaal van NOS Stories. Zo kreeg ze meer “confidence as time went by” en is zij hét voorbeeld dat het journalistiek vak een divers team omvat. Toch ervaren jonge journalisten, wel dan met of zonder journalistieke achtergrond, vooroordelen bij collega’s die al jaren meegaan. Van dit feit is Crystalina zich bewust en spreekt haar dankbaarheid uit voor de open en diverse redactie van NOS Stories. “Ik denk helemaal niet dat mijn achtergrond in zowel rechten als in filosofie, of mijn achtergrond als Ghanese Nederlandse mij in een manier beperken. Ik denk juist dat het de kracht van NOS Stories is, dat iedereen zo zichzelf mag en kan zijn.” Ook heeft ze geluk met haar eindredacteurs, die zijn namelijk redelijk jong en benadelen haar niet vanwege haar leeftijd of achtergrond. “I’m giving them all the props. Echt complimenten voor hoe open ze proberen te zijn. Ik heb nooit het idee, omdat ik van kleur ben, dat ik bevooroordeeld wordt.” Wel moet hierbij gemeld worden dat dit specifiek over NOS Stories gaat. Over de overige redacties van de NOS kan zij geen uitspraken doen.
Ondanks de goede ontvangst bij NOS Stories, heeft ze als jonge storyteller tijdens haar tijd bij RTL Nieuws wel de knop om moeten zetten. “De knop moest ik actief omzetten. Zo van: Crys jij bent hier voor een reden. Jij bent aangenomen voor een reden. Dat is omdat jij, jij bent.” Hierbij werd aangemoedigd om juist niet op de rest te lijken, “dat heeft wel veel met mij gedaan. Dat ik dacht: Crys, je bent hier omdat jij Crys bent. Niet omdat je een Jantje of een Piet moet zijn. Be the difference.” Juist bij het vinden van haar eigen plek op de redactie waarbij zij haarzelf blijft, had ze last. “I didn’t know how to navigate it. Dat navigeren heb ik erg zelf moeten doen in het begin.” Daarnaast heb je als trainee het gevoel dat je dankbaar moet zijn, omdat je de kans hebt gekregen om jezelf als journalist te ontwikkelen. Door deze gedachte kan je jezelf teniet doen. Zo komt ook bij Crystalina de bewustwording op dat ze niet alleen dankbaar hoeft te zijn, dat ze op de redactie mag werken. “Zij zijn ook dankbaar voor jou. Jij voegt ook wat toe. Jij bent hier voor een reden. Zij willen ook jou hebben.”
Crystalina Agyeman in haar geboortestad Rotterdam.Foto: Firoza Djannad
Houd van je blackness
Eerder in het fysieke gesprek heeft Crystalina gezegd dat ze bewust is dat zij op beeld komt en vervolgt met “laat zien dat je van je blackness houdt.” Op de vraag of ze de inclusiviteit biedt die wij op de Nederlandse omroep missen, antwoordt ze toch wat ingetogen met: “Ik vind het heel erg moeilijk om dat over mezelf te zegen. Dat ik degene ben die dat bied, maar anderen zien dat wel.” Ook streeft ze erna dat mensen zich in haar kunnen gaan herkennen. “Die representatie, dat vind ik erg belangrijk.” Hoe ze voor deze herkenning zorgt, is met een simpel antwoord gegeven: “Door mezelf te zijn.” Het antwoord is eenvoudig en kort, maar als de juiste omgeving niet geboden wordt dan wordt de uitvoering bemoeilijkt. Het is zo dat bij NOS Stories de gehele redactie vrij is om onderwerpen aan te dragen en de tactiek die Crystalina dan gebruikt om zo dicht mogelijk bij zichzelf te blijven is “om heel erg down to earth te blijven.” Dat zij het stukje inclusiviteit biedt die wij missen, is te merken zodra zij op straat loopt. “Donkere meisjes stappen op mij af om mij een compliment te geven. Zij zien gewoon zichzelf in mij, dat vind ik echt mooi.”
Ondanks dat Crystalina niet volmondig zegt dat zij de inclusiviteit biedt, doet zij dit wel. Al tijdens haar sollicitatieproces pitchte ze de “Rewind Slavernijverleden” waarbij het 160 jaar geleden is dat de slavernij (in theorie) is afgeschaft. “Ik ben natuurlijk ook zwart. Ik ben van kleur. Ik kom uit Ghana en wij hebben veel te maken gehad met de slavernij. Het kwam heel erg dicht bij huis. Om dat zo objectief te kunnen vertellen, dus om de juiste tone of voice te vinden, dat was wel hard werken. Drie weken lang, maar ik ben er trots op dat ik dat heb kunnen neerzeten en dat ik het als nieuweling mocht doen. Ja dat voelde voor mij echt als een debuut.”
Rauw, bubbly en staatspropaganda
Vele groot dromende journalisten dromen ervan om voor de NOS te werken. NOS Stories, is de online jongerennieuwsvoorziening van de NOS, waarbij de doelgroep tussen de 13 en 18 jaar is. “Ik vind NOS Stories sowieso heel tof, omdat zij een jongerenmerk hebben en dat spreekt mij aan.” Zo noemt Crystalina zichzelf: “rauw en bubbly”, waardoor zij perfect in het team van NOS Stories past. Met de meer dan 47 miljoen views op hun 293 video’s wordt dit YouTube-kanaal nationaal goed bekeken. Juist het bereiken van jongeren met het dagelijkse nieuws is haar drijfveer. “Het is heel erg groot en veel krijgen daar hun informatie. Ik vind het zo super belangrijk dat mensen de juiste informatie krijgen. Dat ik daaraan kan bijdragen, vind ik mooi.” Ook was het niet zo lang terug dat zij zelf bij deze groep hoorde, waardoor zij zich nog in de doelgroep kan herkennen. “Het was niet zo overdreven lang terug voor mij. Je weet wel, er gieren een heleboel hormonen door je heen. Je bent aan het puberen.” Bij het geven van de “goede informatie” speelt haar inclusivteitsideaal mee, zo benoemt Crystalina dat “Wij er ook zijn en wij worden ook gehoord.”
Er is ook een keerzijde om voor zo een bekende omroep te werken, daarbij is de NOS in sommige huishoudens bekend als “staatspropaganda” en “indoctrinatieomroep”. “Ik bedoel, de mensen die dat roepen weten echt niet waar ze het over hebben. We willen gewoon de feiten brengen en we willen gewoon objectief blijven.” Gelukkig heeft Crystalina in het dagelijks leven geen last van zulke leuzen. “Ik word wel herkend, maar dat zijn altijd leuke dingen”, wellicht dat de jongerendoelgroep hiervoor de verklaring is. Wel leest ze de comments soms bewust niet, maar dit is vooral door haar eigen kritische blik op haarzelf. “Soms denk ik van; “Ik moest deze woorden niet gebruiken”, of “Waarom praat ik zo hard?” Het kunnen uiterlijke dingen zijn, maar ook als het niet met goed licht is gefilmd. Het is gewoon confronterend, je weet dat 1 miljoen mensen je zien. Je wordt dan ook veel kritischer.” De oorzaak voor deze aanwezige kritische blik, is omdat “Ik nieuw ben en omdat ik erg mijn best wil doen.”
Eindbestemming staat niet vast
Dat Crystalina het voorbeeld is dat de toekomstbestemming heel anders kan zijn dan de weg ernaartoe is duidelijk. Zo zou ze tegen haar jongere zelf zeggen: “Het komt goed. Keep on having faith en ga gewoon door. Take a deep breath, don’t forget to breath. Je komt echt wel op je poten terecht.” Ondanks de onduidelijke eindbestemming, antwoordt ze op de vraag “Welk item maak jij over 50 jaar?”: “The rise of Africa. Iets met mijn liefde voor Afrika, Gods willing.”