NOS-explainer Jeanine Duijst: “Ik geloof er echt in dat de wereld beter wordt als er goed journalistiek werk wordt geleverd”
interview, gepubliceerd op 01 Nov 2021, door Elsa Kannekens

Jeanine Duijst is een van de gezichten van NOS op 3. Ze maakt explainers en onderzoeksverhalen: korte video’s die achtergrond bieden bij het nieuws. “Zaterdagochtend kun je gewoon half brak in bed tien minuutjes NOS op 3 kijken en dan weet je ’s avonds in de kroeg toch wat er speelt in de wereld.”

Vol enthousiasme vertelt Duijst over haar werk bij NOS op 3. Ze omschrijft haar functie als ‘maker’, want ze doet veel meer dan alleen presenteren. Ook research, experts bellen, scripts schrijven en editen, behoren tot haar takenpakket. “En in principe doe ik alles zelf.”

Dat Duijst het meeste zelf doet, betekent niet dat ze het ook helemaal alleen doet. “Er is een eindredacteur die de hele week meekijkt en bijstuurt waar nodig. Vanaf het begin van de week is er ook een grafisch vormgever bij de explainer betrokken die qua beeldconcept meedenkt. Bij de opnames helpt een cameraman of -vrouw en aan het eind van de week zet een editor de puntjes op de i qua montage. Maar in principe maak ik de hele explainers zelf.”

Toch voelt het maken van de content voor NOS op 3 volgens Duijst als teamwork. “Er is naar mijn idee weinig gevoel van concurrentie wie de best bekeken video maakt. Tuurlijk, we willen allemaal dat onze video goed bekeken wordt, maar als een explainer van iemand anders goed bekeken wordt, zijn we alleen maar heel blij als redactie. We zijn echt een team en we willen gewoon vette shit maken.”

Enorm populair

Per week verschijnen er twee video’s op het YouTube-kanaal van NOS op 3, waar de teller ondertussen op 383.000 abonnees staat. Hoe populair de explainers zijn kun je niet alleen zien aan dit aantal abonnees en de hoeveelheid views, maar ook aan de uitkijktijd. “Zestig tot zeventig procent kijkt de video’s helemaal uit en voor video’s van tien minuten is dat goed.”

Duijst verklaart dit door de kwaliteit van de explainers. “We stellen per video een hoofdvraag, om te voorkomen dat we een wirwar aan feiten presenteren. En we zorgen ervoor dat we ook aan het einde nog iets boeiends te vertellen hebben, dat de explainer niet als een nachtkaars uitgaat. Als dit dat ook nog mooie video’s zijn die relevant zijn voor de doelgroep, blijven mensen echt wel kijken.”

De explainers en onderzoeksverhalen worden niet alleen goed bekeken, maar ook gewaardeerd. De comments op YouTube zijn uitzonderlijk positief. “We proberen heel transparant te zijn over onze keuzes en over hoe bepaalde informatie tot stand komt. Onze video’s zijn een presentatie van feiten en niet van meningen en ik denk dat mensen dat waarderen”.

“We merken ook echt dat onze doelgroep ziet wanneer we goed onderzoek doen en het onderwerp van verschillende kanten belichten. Ik heb een tijd geleden bijvoorbeeld een video gemaakt over Israël en de Palestijnse gebieden, waarvan we vooraf wisten dat dat een ingewikkeld onderwerp was dat gevoelig lag. Dus hebben we echt ons best gedaan om dat van verschillende kanten te belichten en daar zijn we echt in geslaagd. Als je het over positieve comments hebt, dacht ik dat het daar nog wel moeilijk kon worden, maar daar zag je juist in de comments van: wow dit is echt een eerlijke weergave van wat daar gebeurt.”

Jeanine Duijst tijdens het opnemen van een explainer voor NOS op 3

Idealistische journalist

De populariteit van de explainers nam een hoge vlucht tijdens de coronacrisis: sommige video’s over dit onderwerp zijn meer dan een miljoen keer bekeken. “Doordat niemand wist wat er aan de hand was, had iedereen behoefte aan betrouwbare informatie. NOS op 3 kon deze informatie bieden”, vertelt Duijst. “Op de redactie merkte je toen ook aan de energie dat we echt ons steentje wilden bijdragen. We wisten dat wij duidelijke informatie konden verschaffen en wilden dat ook zo goed mogelijk doen. We voelden als redactie toen echt onze maatschappelijke taak.”

Toen het kabinet viel kwam dezelfde idealistische journalist in Duijst naar boven. “We namen toen aan dat onze doelgroep niet wist wat daaraan vooraf was gegaan. Daarom wilden we zo snel mogelijk een video maken over de toeslagenaffaire. Toen hebben we met een paar collega’s het weekend doorgewerkt omdat we heel sterk het gevoel hadden dat die video er echt moest komen.”

Dat maatschappelijk betrokken gevoel is dan ook waarom Duijst journalist is geworden. “Ik geloof er echt in dat de wereld beter wordt als er goed journalistiek werk wordt geleverd en daar hoort feitelijke informatie die je kunt vertrouwen ook zeker bij.”

Focus op feiten

De drang om feiten te brengen, hangt ook samen met de hoeveelheid onzin die tegenwoordig rondgaat op internet. “We vinden het echt heel belangrijk dat er in tijden van veel nepnieuws een kanaal is dat mensen vertrouwen en waar ze terecht kunnen voor feitelijke informatie.” Feiten brengen is dan ook waar NOS op 3 zich op focust. “We geven context, maar we proberen onze mening daar niet in te verwerken. Het is aan de kijker zelf om een mening over het onderwerp te vormen.”

De vraag of dit daadwerkelijk werkt in de strijd tegen nepnieuws, beantwoordt Duijst instemmend. “Ik denk dat onze manier van vertellen heel erg werkt. Zolang je gewoon transparant blijft en je onderwerp vanuit meerdere kanten belicht, vertrouwen mensen je wel. We geven ook duidelijke context, want je kunt wel zeggen dat iets gebeurt, maar waarom dat zo is, wat daaraan vooraf is gegaan en wat dat betekent is ook belangrijk. Als je dat allemaal aanbiedt in een video van tien minuutjes die er verder ook heel mooi uitziet, dan denk ik dat we er best wel in slagen om nepnieuws tegen te gaan.”

Vrijheid

De nuttige invulling van haar werk en de vrijheid die ze bij NOS op 3 krijgt, maken het voor Duijst een droombaan. “We mogen zelf experimenteren met nieuwe verhaalvormen en nieuwe formats en het is heel leuk om daarmee bezig te zijn. En als je een goed idee hebt is er vaak ook wel de ruimte om dat uit te voeren.” Voorlopig zal Duijst dan ook nog niet weg te denken zijn van de redactie. “De vrijheid die we nu krijgen bij NOS op 3 lever je gewoon niet zo heel snel in.”