Ze loopt er pas een halfjaar rond, maar voor Lize Geurts voelt het op de redactie van de Groene Amsterdammer alsof de wereld aan haar voeten ligt. De jonge journalist is bezig met haar fellowship bij het opinieweekblad. Opvallend genoeg was journalist worden nooit haar droom, maar ondertussen noemt ze het vak “het leukste dat er is”. Toch is het een kwestie van vallen en opstaan. In een open gesprek vertelt Lize over de worstelingen en vrijheden van een beginnend journalist.

Lize Geurts voor het pand van De Groene Amsterdammer. Foto: Doortje Noordam

In de genen
Aan de grote vergadertafel in het statige pand van ‘De Groene’, aan de Singel in het centrum van Amsterdam begint Lize te vertellen. “Mijn ouders zijn allebei journalist, dus ik heb het vak van huis uit meegekregen. Ik heb gezien hoe het in zijn werk gaat en wilde absoluut geen journalist worden. In mijn herinnering was mijn moeder alleen maar gestrest aan het bellen, in een werkkamer met heel veel papier. Toen dacht ik echt; help, dit wil ik nooit.”

Toch is het haar moeder die Lize tipt om haar eerste stuk in te sturen. “Ik kwam terug van mijn eindexamenreis naar Chersonissos en zat aan de keukentafel met mijn moeder. Na al mijn verhalen zei ze: ‘Waarom schrijf je het niet op?’.” “Niemand die op examenreis gaat, schrijft daar een stuk over. Daarom krijg je als lezer nooit een inkijkje in wat er eigenlijk gebeurt tijdens zo’n reis. Dus dat heb ik gedaan. Mijn moeder werkt als freelancer bij het NRC. Haar connecties hebben mij geholpen. Het stuk stuurde ik naar het NRC en toen werd het geplaatst.”

Naast een inkijkje in het vak hebben haar ouders haar een bepaalde manier van denken meegegeven. “Mijn ouders leerden mij om op een journalistieke manier te denken, om te observeren. Dat is wat ik nu het leukste vind om te doen.” Als Lize vertelt over haar ouders straalt ze van oor tot oor. Ze zijn recent terugverhuisd naar Nederland na emigratie naar Amerika.

“Mijn ouders hebben me geleerd om op een journalistieke manier te denken, om te observeren.”

Nieuws maken bij Het NRC
Terwijl Lize een bachelor geschiedenis met een specialisatie Amerikanistiek volgt, groeit de liefde voor het vak waar ze zich eerst nog zo sterk tegen verzette. Na haar bachelor start ze met de master Journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna werkt ze eerst twee dagen per week op de nieuwsdienst van het NRC. “Ik moest er echt inkomen, maar je kan op de nieuwsdienst geen moment twijfelen voordat je gaat bellen. Het moet meteen gebeuren.” Lize kan er nu om lachen, maar vertelt dat ze soms moeite had met bepaalde taken. “Ik was eerst echt langzaam en wat ik nog het moeilijkste vond was een ‘knoopalinea’ schrijven. Dat zijn alinea’s waarin ik niet alleen maar mooie dingen kon opschrijven, maar een keer moest gaan uitleggen waarover het stuk ging.” Tussen het studeren en werken door reist ze zo veel als het kan naar Amerika, om haar ouders op te zoeken en de kneepjes van het vak te leren.

Vrijheid bij De Groene
Bij het NRC leert ze op hoog tempo produceren, maar al snel komt Lize er achter dat haar hart ergens anders ligt. Naast haar vaste baan schrijft ze als freelancer lange stukken. “Op enig moment stak het gevoel de kop op dat ik onderzoek wilde doen. Daarvoor was vrijheid en ruimte nodig. Zodoende ben ik bij De Groene terecht gekomen.” Lize spreekt vol lof en enthousiasme over haar ‘opleidingsplek’. Het fellowship is een betaalde aanstelling voor beginnende journalisten onder de 30 jaar.

Posters op de redactie van De Groene Amsterdammer. Het blad noemt zichzelf onafhankelijk, kritisch en betrokken. Foto: Doortje Noordam

Door de vrijheid en informele sfeer op de redactie bij De Groene ervaart Lize haar baan als freelancen. “Je kunt echt alles bedenken en doen wat je wil. Als ik een idee heb loop ik naar het kantoor van Xandra Schutte, onze hoofdredacteur. Dan vertel ik in vier zinnen wat ik wil onderzoeken en waarom. Het leuke is dat er niet snel wordt gezegd: ‘Dat gaan we niet doen’. Tenzij iets al gedaan is of het totaal gevoelig ligt op dat moment.” Volgens Lize probeert het blad op een metaniveau te kijken naar het nieuws: “Dus niet alleen naar wat er gebeurt, maar ook wat dat zegt over onze samenleving.” Ze stelt dat het blad iets wil toevoegen aan hetgeen dat “er al is” en dat de invalshoeken origineel zijn. Die originaliteit is terug te lezen in Lize’s stukken. De meeste artikelen zijn niet oppervlakkig te noemen. Onlangs publiceerde ze een stuk over de rechtszaken rondom de Rwandese genocide in 1994.

“De onderwerpen die ik kies, zijn niet luchtig. Ze komen eigenlijk altijd op mijn pad. Zo schreef ik een stuk over de overstromingen in Kentucky. Die waren vorige zomer. Ik ben er twee maanden later heen gegaan om te kijken of de samenleving daar weer een beetje was opgekrabbeld. Toen zag ik dat er nog een camping was, ergens boven op een berg. Daar stonden twaalf campers met families erin. Die mensen zijn nooit meer teruggegaan naar hun huis, omdat die blijkbaar nooit zijn opgebouwd.” Hoe Lize het vond om als jonge, Nederlandse journalist op deze mensen af te stappen? “Ik ben maar gewoon naar die plek gegaan, maar het was best een beetje spannend. Ik wist niet of de bewoners op me zaten te wachten, maar over het algemeen willen Amerikanen heel graag vertellen. Uiteindelijk zijn het hele open gesprekken geweest. Ik zoek altijd mensen die alles erover kunnen en willen vertellen.”

Vallen en opstaan
Ondanks haar passie voor reportages stelt Lize ook dat ze soms stressvol zijn. “Omdat je honderd keer een nee kan verwachten, voordat je iemand treft die voor een interview open staat. “Het is een hele onderneming. We leven in een tijd van wantrouwen en dat is niet onterecht. Ik merk dat het moeilijker is om mensen te overtuigen om in gesprek te gaan.” Ze werkt hard aan haar overtuigingskracht en zoekt naar haar identiteit als journalist. “Veel mensen om mij heen kiezen voor een specialisme. Dat heb ik niet. Mijn reportages zijn lang en veel hebben een Amerikaans verhaal. Hoewel Lize door haar invalshoek soms de “vastigheid” mist, geeft de hoofdredactrice haar veel vertrouwen in haar zoektocht. “Xandra inspireert mij om de vorm tot mijn specialisme te maken. Misschien schuilt de originaliteit juist in de mix van onderzoek en reportage”.

Ook het  “bijschaven” van haar teksten is een leerproces an sich. “Herschrijven vraagt om weerbaarheid tegen kritiek. Eerst moet je inzien dat iets in een stuk anders moet om het te gaan veranderen. Het is gek, want je denkt dat het gewoon journalistiek is, maar zo’n stuk is echt heel persoonlijk. Zelden schrijf ik een stuk waarvan iemand zegt dat het absoluut niet waar is, terwijl lezers wel kritiek leveren. Over de vraag of Lize deze kritiek leest is ze duidelijk: “Ja. Je wil weten wat mensen vinden, ook al is dat soms irritant. Dan vraag ik me af of ik überhaupt moet reageren, of moet ik verantwoorden waarom ik een bepaalde keuze heb gemaakt?” Een afspraak met zichzelf hierover biedt uitkomst. “Alleen als mensen echt een inhoudelijke vraag stellen, geef ik commentaar. Vaak blijkt contact en interactie met je lezers gewoon ontzettend leuk.”

“Je moet eerst inzien dat iets in een stuk anders moet om het te gaan veranderen.“

Wat haar inspiratie is? The New Yorker. “Hun onderzoeksreportages lees ik het liefst. Zij zitten bovenop het nieuws en benaderen nieuws vanuit onverwachte invalshoeken. Dan gaan ze naar een klein Amerikaans dorp, waar ze een fantastisch persoon vinden. Iemand die precies de vinger op de zere plek legt in een verhaal. Daarnaast schrijven de journalisten van The New Yorker prachtig.” Of Lize in de toekomst naar Amerika wil verhuizen? “Graag wil ik een periode in het buitenland wonen en vanuit daar schrijven. Ik zeg natuurlijk niet dat mijn stukken op hetzelfde niveau zijn, maar het is wel een soort droom om dat hier in Nederland voort te zetten, of om zelf later bij The New Yorker te werken.”