11 dringende vragen over depressie
Er is veel onduidelijkheid en verwarring rond de term depressie. Dit zijn de elf meest belangrijke vragen over depressie. Hoogleraar klinische psychologie Philip Spinhoven (65) van de Universiteit Leiden legt uit hoe het zit. Wil je liever het gehele gesprek met Spinhoven beluisteren, luister dan de gehele podcast hier.
Door Hidde van Slooten & Christabel Kaptein.
1. Wat is een depressie?
Misschien wel de belangrijkste vraag, waar hebben we het precies over als we het over een depressie hebben? Volgens Spinhoven moet je daarvoor aan een paar symptomen voldoen van het Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM). Je somber voelen en geen zin meer hebben om dingen te doen, zijn de belangrijkste. Naast deze kernsymptomen zijn er nog zeven andere symptomen van een depressie. Elke depressieve persoon is anders en kan verschillende samenstellingen hebben van de symptomen.2. Wat zijn de meest voorkomende soorten depressies?
Er zijn verschillende vormen van een depressie. Zo bestaat er de depressieve episode, waarin je twee weken een aantal criteria behaald van DSM. En je hebt een manische depressie, met grote stemmingsschommelingen, waarin goede periodes worden afgewisseld met hele zware depressieve periodes. Dit zijn volgens Spinhoven de bekendste twee en meest voorkomende soorten depressies.3. Is depressie een hersenaandoening?
Wat gebeurt er in de hersenen bij een depressie en is het eigenlijk wel een hersenaandoening? Daar is veel discussie over binnen het vakgebied klinische psychologie. Spinhoven behoort tot het kamp dat stelt dat wat er buiten de hersenen gebeurt minstens net zo belangrijk is voor het krijgen van een depressie.4. Wat is het verschil tussen een burn-out en een depressie?
Burn-outs en depressies worden vaak gebruikt en soms voor hetzelfde, maar is dat wel terecht? Een burn-out wordt in het DSM niet als iets apart gezien, en gaat vaak samen met depressie. Bij een burn-out wordt er voornamelijk gesproken over een gebrek aan functioneren in een professionele werkomgeving.5. Wat voor factoren hebben invloed voor het krijgen van een depressie?
Er zijn bepaalde factoren die een rol spelen voor het krijgen van een depressie. Wist je bijvoorbeeld dat er een verschil is tussen mannen en vrouwen? Het leven in een slechte sociaal economische klasse en een trauma in je jeugd vergroten ook de kans op het krijgen van een depressie.6. Komt depressie meer voor bij studenten dan bij anderen?
Wie studeert is depressief is vaak het beeld, maar is het wel terecht dat depressie en studenten zo vaak aan elkaar gelinkt worden? ‘Het is niet zo dat het meer speelt bij studenten dan bij andere groepen en het probleem groeit ook niet, maar het is een groot sociaal maatschappelijk probleem, 15% is gewoon veel.’ – aldus Philip Spinhoven.7. Is depressie een nieuw probleem?
Vroeger kenden velen de term depressie niet. Is het probleem echt iets van de laatste jaren? Het antwoord: ‘Het is van alle culturen en alle tijden. Er is geen sprake van een toename of afname, maar vrij stabiel.’8. Wat zijn de gevolgen van een depressie in iemands dagelijks leven?
Kun je nog wel functioneren als je een depressie hebt? Waar heb je moeite mee, wat voor hinder ervaart iemand met een depressie? Het is vooral moeilijk in relaties, maar het kan ook leiden tot werkuitval en het stoppen met je studie, het beperkt je functioneren, zowel in je werk als in je privéleven. ‘Je houdt als eerst op met de leuke dingen.’9. Hoe kan depressie behandeld worden?
De meest positieve vraag. Wat kan er gedaan worden tegen een depressie? Er wordt gekeken hoe je jezelf kan helpen. Gedragstherapie, voorlichting en medicijnen, zijn opties. Belangrijk is wel dat ook hier geldt dat er niet één behandelingsmethode is en dat deze afhankelijk is van de soort depressie en de persoon.10. Wat kan je als vriend of familie doen voor iemand met een depressie?
Ook als niet-professional kun je veel doen volgens Spinhoven. Soms al heel simpel. Dingen als luisteren, steun bieden en er voor open staan te helpen, zijn al heel waardevol.11. Wat doet de universiteit om studenten met een depressie te helpen?
Niet alleen de professionals of naasten, maar ook universiteiten kunnen hulp bieden aan iemand met een depressie. Gelukkig doen ze ook al wel wat op dit gebied. ”Het is wel de vraag hoeveel de universiteit moet doen en wat haar taak is, de universiteit is geen GGZ-instelling.’ Signaleren van problemen en doorsturen naar professionals gebeurt wel gelukkig.