#Provethemwrong: Jongeren zetten zich in voor Europese politiek
reportage, gepubliceerd op 17 Sep 2018, door Eline de Jong

Lui, verwend, narcistisch – als ‘millennial’ kom je er bij een zoekopdracht op Google niet al te best van af. Een hardnekkig vooroordeel dat de wereld uit geholpen moet worden, vinden drie jongerenbewegingen. Die missie past goed bij hun inspanningen om jongeren te betrekken bij politieke discussies. Onder de leus ‘prove them wrong’ ageren ze in de aanloop naar de Europese verkiezingen samen tegen het beeld van de millennial als ongeïnteresseerde nietsnut. Daarvoor roepen ze jongeren op na te denken en zich te laten horen: ‘In welk Europa wil jij wonen?’

 
Foto: Eline de Jong

Verkiezingsshows
Wat brengt vier hippe jongeren op een nazomerse zondagmiddag bij elkaar – niet op een terras maar rond een white board? Geloof het of niet: Europese politiek. Ze vertegenwoordigen drie bewegingen die zich op hun eigen manier inzetten om jongeren te betrekken bij politieke onderwerpen: De Kiesmannen, VoxPop en Are We Europe?. Dylan Ahern (25) is samen met twee vrienden initiatiefnemer van De Kiesmannen. Het concept: een verkiezingsshow met politieke voorlichting, satire en een verplichtende oproep te gaan stemmen. ‘We stomen je in één avond klaar voor de verkiezingen. Informeren en enthousiasmeren, dat is ons doel.’ Een laagdrempelige politieke stoomcursus, tegen onwetendheid en tegen onverschilligheid. ‘We maken politiek weer een beetje sexy.’

De Kiesmannen spelen daarmee in op het ‘ongelukkige huwelijk’ dat er lijkt te zijn tussen jongeren en politiek. Het zijn immers de jongeren (18 – 24 jaar) die het dikwijls laten afweten als er moet worden gestemd. In 2017 tijdens de landelijke verkiezingen vond slechts 66% het stemhokje. Dat was een daling ten opzichte van 2012 toen 70% van de jongeren stemde. Ter vergelijking: in 2017 bracht onder de 65-plussers 89% een stem uit. De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen (50%) en het ‘sleepwetreferendum’ (41%) in 2018 bevestigen het beeld van de politiek ongeïnteresseerde generatie jongeren van dit moment. ‘De hoofdthema’s binnen de politiek gaan vaak in eerste instantie oudere generaties aan. Politiek spreekt daardoor veel jongeren niet aan. Maar pas als meer jongeren gaan stemmen kunnen we een signaal afgeven en de thema’s die voor ons belangrijk zijn agenderen’, stelt Dylan.

Politiek speeddaten en ‘storytelling’
Waar De Kiesmannen voornamelijk voorlichten, richt Vox Pop zich op het faciliteren van politieke discussies. In de maand voorafgaand aan de landelijke verkiezingen werden er op het platform zo een 35.000 online discussies gevoerd. ‘We bieden een online platform voor politiek speeddaten’ legt Leon Horbach (27) uit. ‘In de media polariseren discussies snel of zijn mensen juist geneigd om sociaal correcte uitspraken te doen. Vox Pop biedt de mogelijkheid om online anoniem een discussie aan te gaan met iemand die politiek gezien lijnrecht tegenover jouw eigen denken staat. Een soort discussie-roulette dus, je weet niet wie je te spreken krijgt.’ Online én anoniem, dat lijken ingrediënten voor een giftige cocktail. Toch kent het systeem een ‘zelfreinigend’ vermogen: ‘Als je niet bereid bent in gesprek te gaan, dan klikt iedereen je weg. Je hoeft het niet met elkaar eens te worden. Maar je moet wel met elkaar kunnen praten. Dát is democratie.’

De enige vrouw in het gezelschap vertegenwoordigt Are We Europe, een organisatie die zich zoals de naam al doet vermoeden richt op Europa. Romy Heymans (24): ‘We verkennen wat Europa is. Niet als politiek construct, maar als iets waar je je verbonden mee voelt. We gaan op zoek naar de culturele identiteit van Europa.’ In verschillende projecten nodigen ze (vaak lokale) journalisten en jongeren uit om na te denken over hun lijfvraag: zijn jullie Europa? En zo ja, op welke manier? ‘Het is belangrijker dan ooit om over die vraag na te denken,’ vindt Romy. ‘Na de Brexit is de verbondenheid binnen Europa niet meer vanzelfsprekend. Maar Europa bestaat wel degelijk.’ Door verhalen vanuit alle uithoeken van het continent te verzamelen en te verspreiden, wordt gepoogd om steeds een stukje te leggen in de puzzel van de Europese identiteit. ‘Community-driven storytelling’, zoals ze het zelf omschrijven.

Europese verkiezingen #provethemwrong
In mei 2019 is het zo ver, dan wordt er gestemd over het Europees Parlement. In de aanloop naar die verkiezingen slaan De Kiesmannen, Vox Pop en Are We Europe de handen ineen. Én ze nemen daarbij een professionele en betrokken vormgever in de arm: ‘We ontwikkelen dit idee samen vanuit een gedeeld gevoel. Ik maak er uiteindelijk één gezicht van’ aldus Maikel Botterman (24) van ODB Agency.

Het doel? Een landelijke campagne die jongeren oproept zich te bemoeien met Europa. Met de Brexit nog vers in het achterhoofd zijn de initiatiefnemers erop gebrand dat we in Nederland niet dezelfde ‘fout’ maken. Er moet worden nagedacht en er moet worden gestemd. Leon: ‘We willen jongeren naar de stembus krijgen. Voorafgaand daaraan moeten we met elkaar in debat gaan. Daarvoor willen wij de juiste handvatten bieden.’

De vier zijn vandaag bij elkaar gekomen om hun strategie voor die missie te bespreken. Ze zijn het erover eens dat de samenwerking uiteindelijk moet leiden tot een online platform. Daar moet informatie te vinden zijn over Europa en de verkiezingen, maar moet ook de mogelijkheid aanwezig zijn om discussies te voeren. Met die basis hopen ze een voedingsbodem te bieden voor meer initiatieven. Dylan: ‘We willen twee vliegen in één klap slaan. We proberen jongeren te prikkelen om na te denken over Europa. Sterker nog, na te denken over wat zij willen dat Europa is. Maar daarnaast willen we laten zien dat onze generatie zich wel degelijk inzet voor meer dan alleen zichzelf.’ Ze verzetten zich daarmee tegen het beeld dat millennials zich alleen bezighouden met latte’s en avocado’s. Maikel: ‘Juist mensen van onze leeftijd ondernemen veel en voelen zich betrokken bij maatschappelijke kwesties.’ Met de hashtag ‘prove them wrong’ willen ze daarom jongeren uitdagen en oproepen zich te laten gelden bij de Europese verkiezingen; bewijs het tegendeel van de vooroordelen. Een prikkelende strategie waarmee ze hopen een grotere beweging in gang te zetten. Europa – ingewikkelder kunnen ze het niet maken, maar wel leuker.