De verkeerde wissel van Sven Kramer, een emotionele Ireen Wüst, taboedoorbrekende gesprekken met Jutta Leerdam, maar ook waardeloze ploegenachtervolgingen. Nederlandse schaatstoppers krijgen voor én na hun race te maken met de vlijmscherpe, eerlijke en kritische vragen van NOS-sportverslaggever Bert Maalderink (59). “Ik zeg waar het op staat, maar dat weten ze zelf ook wel.”

Inmiddels werkt Maalderink al dertig jaar bij Studio Sport. Eerst versloeg hij zowel het Nederlands elftal als het schaatsen, maar de afgelopen jaren ligt zijn focus geheel op het schaatsen. Die jarenlange ervaring heeft een aantal voordelen. Hij groeit met de schaatsers mee en zij weten wat ze aan hem hebben. Zelf omschrijft hij zijn interviewtechniek als eerlijk en gelijkwaardig. “Of daar nu Pietje, Jantje of Klaasje staat. Als het slecht gaat, dan moet je daar iets van zeggen.”

Maalderink blijft tijdens zijn werk liever buiten beeld. Toch komt het nog wel eens voor dat mensen hem herkennen aan zijn stem. Daar kan hij dan wel om lachen. Zelf is hij geen talent op het ijs. Maar volgens hem is dat ook niet nodig om er goed verslag over te kunnen doen. Het leuke aan sportverslaggeving zit hem niet in de sport zelf, maar juist in de spanning die erbij komt kijken. “Het werk zit vol verrassingen. Dat heb ik altijd wel interessant gevonden.”

Er zijn wel interviews geweest dat je aan mijn stem kon horen dat die een octaaf anders was dan normaal

Rake vragen

Reageren voor de camera, dat hoort nu eenmaal bij de topsport vindt Maalderink. Dat is voor schaatsers niet altijd even leuk. Verliezen is namelijk veel interessanter dan winnen. En dan is het de taak aan Maalderink om de vinger op de zere plek te leggen. De afgelopen Olympische Spelen presteerden bijvoorbeeld de vrouwen ondermaats tijdens de ploegenachtervolging. “Dan staan daar drie vrouwen voor mij en dan heb ik eigenlijk maar één vraag: ‘Zijn jullie wel een team?’. Toen stonden zij wel even met hun mond vol tanden. En dat is spannend, interessant en leuk voor mij. Dat heb je met winnaars veel minder.”

Dat vervolgens heel Twitter ontploft over de negatieve insteek van dat interview, daar trekt hij zich niets van aan. De fanclubs van de schaatsers zijn vaak erg fanatiek. Maar het is nergens voor nodig om voorzichtig te zijn tijdens een interview. “Het zijn mensen die vrij van de gestampte pot zijn. Dat zijn geen piepers. Op het moment dat het slecht gaat dan kun je dat gerust tegen ze zeggen. En als ik vraag: ‘Dat was niet zo best he?’ dan zou het raar zijn als een schaatser zegt: ‘Nou dat ging eigenlijk prima.’”

Bert Maalderink stelt de vragen die je als journalist moet stellen na zo’n slechte #ploegenachtervolging en Nederland brand hem af. Nederland zit vol met softies die de realiteit niet aankunnen.

— slaghoedje (@slaghoedje) February 12, 2022

Zelf is Maalderink ook geen ‘pieper’ vindt hij. Hij is niet zo snel emotioneel. Verder zijn schaatsers volgens hem meestal regionale types en zelf komt hij ook van het platteland. Daar klikt hij meestal wel goed mee. Bovendien probeert hij alles altijd te relativeren tijdens zijn werk. “Je moet natuurlijk ook niet denken het is maar een spelletje, maar er zijn echt belangrijkere dingen in de wereld dan dit hele gebeuren.”

Bert Maalderink in zijn woonplaats Utrecht

Pure reacties

Anders dan bij de meeste andere sporten, staan schaatsers enkele momenten na hun race al voor de camera. Vaak nog hijgend en al. En dat levert regelmatig pure, maar ook emotionele reacties op. Dat laat Maalderink niet koud: “Er zijn wel interviews geweest dat je aan mijn stem kon horen dat die een octaaf anders was dan normaal.” Maar het bewaren van een professionele verstandhouding blijft belangrijk. “Nee, ik houd het contact buiten de schaatshal zoveel mogelijk af. Ik ben niet van de vriendenclub.”

Een voorbeeld van een interview waarbij Maalderink zelf ook wel eventjes moest slikken was toen Ireen Wüst haar allereerste gouden olympische medaille won. Die wedstrijd vond hij ontzettend spannend. Zij was pas 19 en kwam net om de hoek kijken bij de topsport. “Ze reed vrij voor in het programma. Dus daarna kwamen nog veel anderen, die allemaal beter geacht werden. Maar die tijd van haar bleef maar staan. Terwijl zij vanaf het middenterrein de tijden in de gaten hield, zag ik de euforie toenemen bij haar. Ze was zó blij. Dat raakte mij wel.”

Het interview was voorbij en ik keek om, en toen stond mijn cameraman daar helemaal ontploft in huilerij

Het is ook wel eens zo dat de emotie pas later binnenkomt bij Maalderink. “Soms kan je dichtbij staan, maar er toch verder vanaf staan.” Dit had hij bijvoorbeeld toen Jorien ter Mors bij de Olympische Spelen haar medaille opdroeg aan haar pas overleden vader. Tijdens het interview vroeg hij hierover door en dat leverde een mooi gesprek op. Hij had alleen niet in de gaten wat er achter hem gebeurde. “Het interview was voorbij en ik keek om, en toen stond mijn cameraman daar helemaal ontploft in huilerij.” Pas toen hij het interview later terugkeek, kwamen de emoties ook bij hem binnen.

Bert Maalderink aan het werk in Calgary (Beeld: Joost Smedema)

Beste interview

Of een interview goed is, hangt volgens Maalderink volledig af van de context. Een van zijn meest memorabele interviews was tijdens de Olympische Spelen waar Sven Kramer de verkeerde baan inreed tijdens de tien kilometer. “Dat Kramer voor mijn camera verscheen nadat hij eerst de hele kleedkamer verbouwd had, dat vond ik wel spannend, want ik had geen idee wat hij op dat moment dacht.” Maar door het stellen van de goede vragen, kreeg hij ook goede antwoorden. Toch zegt Maalderink hierover bescheiden: “Ik denk dat als ik dat interview nu zou terugkijken zonder enige context, dat ik het een doorsnee interview zou vinden.”

De leukste interviews vindt Maalderink de interviews waarin schaatsers gewaagde opmerkingen durven te maken. Sporters die goed in hun vel zitten en die veel winnen durven meer te vertellen. Ondanks dat die wissel van Kramer altijd wel een gevoelig punt zal blijven, is hij gelukkig niet op zijn mondje gevallen. “Kramer is wel zo iemand die het leuk vindt om een interview een beetje te laten schuren door kritische vragen terug te stellen. Hij doet er vaak een schepje bovenop, wat de feestvreugde tijdens een interview alleen maar verhoogt.”

Die mensen hebben voor schaatsen gekozen, niet om het praten over schaatsen natuurlijk

Taboedoorbrekende gesprekken

Een ander voorbeeld van zo’n schaatstopper op dit moment is Jutta Leerdam. Zij haalde een aantal keer het nieuws doordat ze ongebruikelijke onderwerpen, namelijk menstruatieklachten en haar gewicht, bespreekbaar maakte tijdens interviews met Maalderink. Leerdam heeft miljoenen volgers op Instagram, maar kiest er strategisch voor om dit soort zaken met Maalderink te bespreken. Hierover zegt hij: “Vergeet niet, er staat heel groot ‘NOS’ op de microfoon. Leerdam weet wel dat ze een groot publiek bereikt bij mij.”

View this post on Instagram

A post shared by NOS Stories (@nosstories)

De volgende Olympische Spelen zijn over drie jaar, in Italië. Daar werkt Maalderink de komende tijd naartoe. Het werk blijft hem verrassen en uitdagen, vaak onverwachts door nieuwe gezichten in de schaatstopsport. Dat levert hem interessante gesprekken op. “Die mensen hebben voor schaatsen gekozen, niet om het praten over schaatsen natuurlijk. Maar ik vind dat als jij vindt dat je een ster bent, je pas echt laat zien dat je iemand bent als je voor een camera verschijnt, ook als je verliest.”