De zomer van 2020 had er voor Edwin Winkels (Utrecht, 1962) heel anders uitgezien als de wereld en ‘zijn’ Spanje niet geteisterd waren door het Coronavirus dat sinds februari van dit jaar ieders planning overhoopgooide. ‘’Eigenlijk was ik voor de NOS minimaal drie of vier keer in Bilbao geweest voor het EK voetbal. Dat werd in verschillende steden gespeeld en ik zou naar de wedstrijden van Spanje gaan om de ploeg te volgen en reportages te maken. Dat toernooi is nu een jaar uitgesteld.’’

Winkels kreeg tijd voor andere projecten. Hij maakte een fietstocht via acht landen van Den Haag naar Barcelona en schreef in een andere serie dagelijkse reportages over Een zomer in Nederland. Zo werd Bilbao ingeruild voor dorpen als Echteld, Loppersum en Tienhoven. ‘’Allemaal dorpen met een verhaal. De Tour d’Europe had ik al langer in mijn hoofd. Toen de NOS kwam voor het EK 2020 dacht ik: shit, kan ik hem deze zomer weer niet doen. Nou, wel dus!’’

Vakantieliefde
In 1980 maakt Winkels voor het eerst kennis met het land waar hij het grootste deel van zijn leven zou wonen. ‘’Toen ik zeventien was, tijdens het laatste jaar van mijn gymnasium, ging ik met twee vrienden op vakantie. Voor het eerst zonder mijn ouders, niet zo goed wetende waar we heen zouden gaan. We gingen naar Calafell, zo’n zestig kilometer onder Barcelona. Die zomer op het strand heb ik een Spaans meisje leren kennen, we zijn elkaar blijven zien, ze is bij me in Nederland komen wonen en we zijn hier getrouwd. Mede door het weer kon ze in Nederland niet wennen. Ze vroeg of er geen mogelijkheid was om terug naar Barcelona te gaan.’’

‘In Nederland zeiden ze: ‘Je bent gek, je toekomst ligt hier!’’

Met een diploma van de School voor de Journalistiek en ervaring bij het NRC Handelsblad en Het Vrije Volk op zak, trok hij in 1988 naar Spanje. ‘’Ik was inmiddels 25 en had gelukkig al veel ervaring opgedaan. Ik had Feyenoord gevolgd, het Nederlands elftal, veel mensen leren kennen. Dus ik wist: als het mislukt in Spanje kan ik altijd nog terugkomen. In Nederland zeiden ze: ‘Je bent gek, je toekomst ligt hier!’ Maar als je iets wil, moet je het gewoon doen. Lukt het niet? Jammer dan.’’

Geen Spaanse lessen
Een nieuw land, betekende ook een nieuwe taal. Voor een journalist geen overbodige luxe. Winkels: ‘’Ik heb nog nooit één les Spaans gehad! Ik ben brieven aan mijn vriendin, later mijn vrouw, gaan schrijven met een Spaans woordenboek erbij. Ik heb het vooral geleerd door de krant heel vaak te lezen.’’ Vanaf 1991 blijft het niet bij lezen alleen en wordt Winkels verslaggever voor de Spaanse krant El Periódico. ‘’Het was harstikke leuk om daar te werken. Ik schreef nog niet perfect Spaans, woonde er nog maar twee jaar. Toen de krant me een baan aanbood vroeg ik aan de chef: ‘Waarom wil je mij hebben?’ Zijn antwoord ben ik nooit vergeten: ‘Je grammatica is misschien nog niet perfect, maar dat zal verbeteren. Jij kunt een verhaal schrijven. We hebben Spaanse journalisten die foutloos schrijven, maar geen goed verhaal kunnen maken.’ Tijdens een van mijn eerste opdrachten stuurden ze me naar de Tour de France en daarvandaan moest ik dagelijks twee tot drie pagina’s schrijven. Nou, dan leer je het wel.’’

Oranje-getint FC Barcelona
Het jaar dat Winkels emigreerde naar Spanje, werd ook het jaar van de terugkeer van Johan Cruijff bij FC Barcelona. De coach, die vanwege zijn tijd als speler nog steeds een heldenstatus in Barcelona en ver daarbuiten genoot, werd ditmaal coach bij de Catalaanse topclub. Winkels: ‘’In Spanje kwam ik aan met helemaal niets. Geen krant wilde zich vooraf vastleggen, maar ik was natuurlijk de enige correspondent in Barcelona, alle anderen zaten in hoofdstad Madrid. Toen Cruijff terugkwam ben ik dat een beetje beginnen te volgen, omdat ik ook een achtergrond had in de sportjournalistiek. Beetje bij beetje kwamen de opdrachten vanuit Nederland binnen. Ik ging schrijven voor Voetbal International, radio maken voor de NOS en werd correspondent van verschillende kranten. De vroegere Zuid-Oost Pers, het Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad en BN de Stem.’’

Met de komst van Cruijff begon ook een nieuwe instroom aan Nederlandse spelers en stafleden bij Barça. In de periode 1988-2000 maakte maar liefst dertien Nederlandse spelers, onder wie Ronald Koeman, Frank de Boer, Patrick Kluivert en Philip Cocu, de overstap naar de club. ‘’Dat betekende natuurlijk gouden tijden voor een journalist. Het was waanzinnig om de sport te volgen. Ik maakte veel reizen en mocht bijzondere reportages maken vanuit het buitenland. Als Barça ergens speelde was ik daarbij. Bij alle uitwedstrijden in de Europa Cup of Champions League reisde ik een week eerder af om voorverhalen te schrijven vanuit Manchester, München, Parijs, Milaan of welke stad dan ook. En dan waren er ook nog de Olympische Spelen van 1992.’’

‘De meest relevante verhalen haal je niet uit de sport’

Na jarenlang te hebben gewerkt als sportverslaggever, focust Winkels zich vanaf 2000 op algemene journalistiek. ‘’Ik werd de sport zat. Het is veel moeilijker werken dan vroeger. Je komt niet meer zomaar bij de club voor een interview of reportage. Vroeger gingen mijn collega’s en ik lekker elke ochtend naar de training kijken, liep je rustig terug naar het stadion en kon je daar een praatje maken met Cruijff of met Rijkaard. Dat is allemaal volledig voorbij. De training is nu maar een kwartiertje per week open, voor de fotografen.’’

Het meest impactvolle verhaal maakt Winkels in zijn tijd als algemeen verslaggever voor El Periódico. ‘’De maatschappelijk meest relevante verhalen haal je niet uit de sport. Omdat ik veel had gereisd voor wedstrijden, viel me op dat de controle op het vliegveld heel slecht was, je werd nooit naar je instapkaart of paspoort gevraagd. Iedereen dacht; als je de controle voorbij bent, ben je op de veiligste plek van het vliegveld. Ik wilde wel eens uitzoeken of dat echt zo was. Ik zei tegen een fotograaf: ‘Volg mij, dan gaan we kijken hoe ver we komen.’ We zijn zonder vliegtickets en paspoort zo een vliegtuig naar Lissabon ingestapt! Vóór het boarden zijn we weer uitgestapt en hebben we foto’s gemaakt. Daar heb ik een groot verhaal over geschreven, en toen brak de pleuris uit. Iedereen had het erover, journaals op TV, kranten, radio. Vanaf de volgende dag werden de controles op vliegvelden verscherpt. Een paar maanden later gebeurde de aanslag op 11 september 2001 in de Verenigde Staten. Ik zal niet roepen dat ik wat voorkomen heb ofzo, maar dat het impact had was wel duidelijk.’’

Vrijheid
Na 21 jaar bij El Periódico, kiest Winkels in 2012 voor meer vrijheid. Hij stopt als vaste verslaggever bij de krant en besluit alleen nog te werken als correspondent voor het AD en de NOS om zich meer te kunnen toeleggen op het schrijven van boeken. ‘’Daarmee koos ik ook voor meer onzekerheid, maar ik heb er nog geen dag spijt van gehad. De vrijheid is me veel waard. Ik ben bijna altijd wel met een boek bezig en die fietstocht van deze zomer had ik niet kunnen doen als ik nog bij de krant zou werken. Het is fijn om af en toe je eigen baas te kunnen zijn.’’

Winkels bracht het afgelopen jaar drie boeken uit en werkt momenteel aan een nieuwe roman. Ook houdt hij zich weer vaker bezig met de verrichtingen van FC Barcelona. Barça-speler Frenkie de Jong is wekelijks onderwerp van gesprek en met de aanstelling van landgenoot Ronald Koeman als nieuwe coach breken voor hem als correspondent opnieuw interessante tijden aan. Terugkeren naar Nederland spookt dan ook niet door zijn hoofd: ‘’Het leven is hier heerlijk. Ik ben net na het fietsen nog even de zee in geweest. Ik heb nooit meer aan teruggaan gedacht!’’