Drie jaar geleden gooide Yasmine Esser (33) het roer om. Ze nam ontslag bij haar vaste baan, stapte naar de Kamer van Koophandel en begon haar leven als freelance journalist. ‘Het freelancebestaan beviel zo goed dat ik niets anders meer wilde.’

Waarom ben je freelancer geworden?

‘Ik werkte toentertijd als redactiechef bij Beautify.nl en NSMBL.nl, maar voelde me hier niet meer op mijn plek. Bij mijn zoektocht naar een nieuwe baan, werd ik tweemaal net niet uitgekozen en begon ik na te denken over alternatieven. Een vriendin, die tevens als zelfstandige heeft gewerkt, vond het freelancen wel wat voor mij. Dankzij haar enthousiasme durfde ik me over mijn vooroordelen heen te zetten.’ 

‘Na acht jaar in loondienst gewerkt te hebben, zegde ik mijn baan op om het freelancen simpelweg een tijdje te proberen. Ik begon met een opdracht van twintig uur per week en vond al snel andere opdrachten om daarnaast te doen. Het freelancebestaan beviel zo goed dat ik niets anders meer wilde. Zelfs niet toen ik gevraagd werd voor de droombaan waarop ik eerder had gesolliciteerd. Nu werk ik op freelance basis voor onder andere de Volkskrant, Intermediair en Libelle.’

Wat voor vooroordelen heersen er over het freelancebestaan?

‘Mensen denken dat zelfstandig ondernemerschap gelijk staat aan een onzeker bestaan. Deze vooroordelen had ik zelf ook. Al op de opleiding journalistiek werd gezegd dat redacties zelden op e-mails reageren, er nauwelijks werk was en veel concurrentie. Zelfs wanneer je het geluk zou hebben om een opdracht te bemachtigen, zou je hier een hongerloontje voor krijgen.’

‘Familie en vrienden begrepen dan ook niet waarom ik mijn vaste contract voor zoiets zou opzeggen. Angstig vroeg mijn moeder of ik dat nou wel zou doen. Wanneer ik een opdracht krijg, vraagt mijn schoonvader nog steeds of de opdrachtgever mij niet een vast contract kan aanbieden. Inmiddels is dit meer als lolletje en begrijpt hij dat ik zelfstandig ondernemer wil blijven. Vriendinnen uit hetzelfde vakgebied en mijn vriend hadden er vanaf het begin af aan al vertrouwen in. ‘Dat ondernemerschap past wel bij jou’, zei mijn vriend bemoedigend.’

Voor mij tien anderen, denken de meeste starters

Hoe bevalt het zelfstandig ondernemerschap in werkelijkheid?

‘Beginnende journalisten denken dat redacties niet op hen zitten te wachten. Voor mij tien anderen, denken de meeste starters. Het tegendeel is waar. Als tijdelijke redactie-coördinator bij Intermediair merk ik dat het niet vanzelfsprekend is dat er goede mensen beschikbaar zijn. Freelancers mailen regelmatig terug dat ze geen tijd hebben om iets te schrijven. Ook ikzelf heb met mijn vijftig-urige werkweek eerder te veel dan te weinig werk.’

‘Ook van een hongerloontje is geen sprake. Integendeel, ik verdien veel meer dan in loondienst. Doordat ik gemaakte kosten van mijn inkomen mag aftrekken, betaal ik ook nog eens minder belasting. Als ik een inschatting zou moeten doen, is mijn jaarinkomen meer dan verdubbeld. Wel moet ik zelf mijn arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioen regelen. Doordat dit veel geld kost en je er niet direct iets voor terug krijgt, blijft het verleidelijk om dit uit te stellen. Angstig maakt het me niet. Doordat ik meerdere opdrachtgevers heb, ben ik niet meteen werkloos als er iets wegvalt. Dit voelt in zekere zin zelfs nog veiliger dan in loondienst zijn bij één werkgever.’

Yasmine Esser: ‘Bedenk wat je waard bent’

Toch is er veel in het nieuws dat freelancers te lage tarieven krijgen. Hoe kan het freelancebestaan voor journalisten verbeterd worden?

‘Ondanks dat ik het goed vind dat de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) voor betere tarieven strijdt, ben ik van mening dat je hier zelf veel invloed op hebt. Zo was laatst in het nieuws dat journalisten zestig euro kregen voor een artikel waar ze een halve dag aan werkten. Daar zou ik zelf nooit ja op zeggen. Ik denk dat je voor jezelf mag bepalen of je voor een bepaald tarief wilt werken. Bedenk wat je waard bent, wat je minimaal per uur wilt verdienen en ga daarvoor staan. Dan valt er vaak nog best te onderhandelen. Om erachter te komen wat een eerlijk tarief is, is het slim om er eerlijk over te praten met andere freelancers.’

‘Ikzelf durfde aan het begin ook niet te onderhandelen. Bij vaste klussen blijf ik dit lastig vinden, omdat zekerheid ook wat waard is. Hierin kan je keuzes maken. Per artikel of project is onderhandelen makkelijker door een inschatting van tijd te maken. Als dit erg afwijkt, leg ik uit waarom dit project zoveel werk is en het bedrag hierdoor aan de lage kant is. Doordat ik altijd genoeg opdrachten heb, moet ik er tenslotte ook iets voor laten.’