Zelfstandig muziekondernemer Elke Jansen: “Je moet nadenken over wat jouw unieke talent is”
interview, gepubliceerd op 14 Nov 2021, door Maartje Nijhof

Muziekjournalist Elke Jansen gaat schrijvend en zingend door het leven. Los van vast redactiewerk als journalist is ze muzikant en zelfstandig ondernemer. “Muziek en taal verrijken elkaar.”

“Ik worstel soms met de veelheid aan keuzemogelijkheden. Moet ik niet één ding kiezen? Ik vind het wel eens moeilijk om af te kaderen. Ik sprak hier laatst over met een marketing professional en die vertelde me: ‘You can have it all.’ Je moet nadenken over wat jouw unieke talent is. Jouw toegevoegde waarde. En welke commerciële formule past daarbij? Bot gezegd: wat is jouw melkkoe?”

Taal en muziek

Elke Jansen is constant bezig met het aanscherpen van haar eigen formule. Die berust op een samenspel tussen taal en muziek. “Taal is muziek voor mij. Als ik een zin opschrijf dan wil ik dat die qua vorm en cadans vanzelf al muziek is. Andersom geldt hetzelfde: een melodie bevat ook punten, komma’s en frasering.”

“Ik krijg er energie van als er iets muzikaals aan de taal is, of als er iets taligs in muziek zit. Taal en muziek verrijken elkaar. Ik heb over deze combinatie nagedacht toen ik mijn nieuwe site ‘bedrijfslied.nu’ introduceerde.” Via deze website schrijft Jansen in opdracht liederen voor en met bedrijven. “Dat is echt helemaal mijn pakkie an. En, zo blijkt, het is een enorm commercieel gebied. Ik hoef niet vaak een opdracht te hebben, maar drie of vier per jaar. Dan kan ik de rest van mijn tijd vullen met dingen die ik leuk vind.”

Gevoelig en analytisch

Jansen profileert zich als iemand met een analytische, exactere mindset. Dit is een minder gebruikelijke karaktereigenschap binnen artistieke, creatieve en talige vakgebieden. “Als je exact-minded bent kun je je goed vinden in de systematiek van muziek. Muziek heeft zeker wiskundige aspecten. Ik vind rekenen gewoon leuk. Ik ben ook wat taal betreft eerder van de rijm en regelmaat dan van poëzie en alles de vrije loop.”

“Bij mij zit er altijd eerst de ratio tussen.”

Deze pragmatische kijk op taal en de muziek klinkt misschien als een contradictio in terminis, maar Jansen weet toch een brug te slaan tussen de theorie en het gevoel in de muziek, al was dat niet altijd vanzelfsprekend. “Vroeger hoorde ik, als iemand een akkoord speelde, in eerste instantie alle losse noten. Ook als ik naar uitvoeringen luisterde was dat eerder een analytische dan emotionele beleving. Dus ik moest echt leren ervaren: ‘welke kleur heeft deze klank, en wat doet de muziek met mij?’”

“Ik luister met veel bewondering naar collega’s die musiceren zonder filter. Dat vind ik heel inspirerend, want bij mij zit daar altijd eerst de ratio tussen. Het is de uitdaging van mijn leven om te leren dat los te laten. Dingen niet te willen snappen. Het is interessanter wat de muziek met je doet. Ik ben ooit naar een concert geweest van countertenor Andreas Scholl. Dat was nou niet een type stem waar ik veel naar luisterde, maar hij zette de aria ‘Ombra mai fu’ van Händel in, en ik was meteen aan het huilen.”

Elke Jansen: “In mijn vak is het helaas zo dat leuke dingen veel tijd kosten” Beeld: Femke Jansen

Schrijven

Sinds twaalf jaar werkt Jansen als muziekjournalist voor ZINGmagazine: muziekblad voor Nederland en België over alles wat met zang te maken heeft. De laatste acht jaar is ze eindredacteur. “Ik ben veel in contact met auteurs, ik mag ze aansturen en alle teksten gaan door mijn hand. Ik vind het leuk om de tekst mooi tot zijn recht te laten komen.” Zelf schrijft ze inmiddels minder, maar in het verleden heeft ze veel over muziek geschreven.

“Een recensie kan iemand maken of breken.”

Voordat ze bij ZINGmagazine werkte was Jansen een aantal jaar muziekrecensent bij De Gelderlander. “Ik vond het fantastisch werk. Ik probeerde die recensies vooral met de blik van een muzikant te schrijven. Ik had het idee dat er recensenten waren die werkten vanuit het venijn van de pen op afstand. Dat ze zich niet kunnen verplaatsen in de muzikant en hoe ontzettend kwetsbaar je daar zit te wezen. Een recensie kan iemand maken of breken. Ik heb altijd geschreven vanuit het idee de musici iets terug te kunnen geven, in de vorm van milde opbouwende kritiek.” 

In de tijd dat ze deze recensies schreef is Jansen door ZINGmagazine benaderd. Toen is ze van recensies schrijven overgestapt op interviewen. “Dat vond ik te gek, maar het kostte ook veel tijd. In mijn vak is het helaas vaak zo dat de leuke veel tijd kosten; als je dat omrekent naar een uurloon is dat op z’n zachtst gezegd niet heel voordelig.”

Carrière keuzes

“De artiestenwereld is nog steeds een niche die in de economische wereld minder serieus genomen wordt. Vooral in Nederland. In Duitsland is dat anders. Ik trad daar als muzikant wel eens op en daar wordt je echt als volwaardig artiest onthaald en goed betaald. Op dat gebied loopt Nederland toch achter. Ik vind mijn werk fantastisch, maar ik vind wat er zakelijk tegenover staat niet altijd kloppen. 

“Ik koos uiteindelijk met mijn hart.”

Jansen had aanvankelijk een heel andere carrière voor ogen. “Ik heb vwo gegaan, ik had een exact pakket en wilde eigenlijk dierenarts worden. Voor een opdracht Nederlands heb ik een dag meegelopen met een dierenarts en daar een verslag over geschreven. Mijn docent was daar erg enthousiast over. Dat is toen wel echt blijven hangen.” Daarnaast is ze, met een muziekleraar als vader, altijd al veel met muziek bezig geweest. “Toen ik 16 was in 5V kwam ik op de vooropleiding van klassiek piano aan het conservatorium. In diezelfde periode is mijn vader overleden. Ik koos uiteindelijk met mijn hart.”

“Mijn carrière had ook een andere kant op kunnen gaan. Veel van mijn vrienden van vroeger zijn advocaat of architect geworden en wonen in kasten van huizen. Dan denk ik wel eens: met mijn hersenen had ik ook zo’n beroep kunnen uitoefenen en een beter inkomen kunnen hebben. Met name in de coronatijd kwam dat sterk naar boven. Gelukkig kan ik goed rondkomen en word ik ontzettend blij van alles wat ik doe. Daar zijn anderen dan weer jaloers op.”

Ondernemerschap

Jansen haalt energie uit de projecten die haar creatieve uitlaatklep vormen, zoals Bedrijfslied.nu of haar zangplatform Vocal Vibes, waar iedere maand zang gerelateerde activiteiten worden georganiseerd. Ze is altijd bezig met meer van dit soort ideeën te ontwikkelen.  “Als zelfstandig ondernemer moet ik constant dingen verzinnen, uitzetten en bijstellen, dat is best pittig.”

Desondanks straalt Jansen als ze het heeft over al haar ideeën en initiatieven. “Als je je talenten gevonden hebt en je hebt plekken waar je die kunt ontwikkelen, dan is dat fantastisch. Wanneer je veel mogelijkheden hebt komt het altijd wel op zijn pootjes terecht.”