Anouk Onderwater (28) kwam vers van de master Journalistiek en Nieuwe Media in Leiden toen ze na een stage bij tv-programma Opgelicht?! meteen aan de slag kon op de online redactie van omroep AVROTROS. Inmiddels is het bijna zes jaar later en heeft ze daar haar draai in de online en tv-wereld gevonden. Als chef online van Radar geeft ze nu leiding aan een team dat er elke dag voor zorgt dat de website – die geldt als de best bezochte van alle AVROTROS-programma’s – en social mediakanalen van Radar tiptop in orde zijn. Je zou denken dat je een leidinggevende rol al lang moet ambiëren als je die op je achtentwintigste al vervuld, maar Onderwater rolde er zo in. ‘Als iemand het me maanden van tevoren had gevraagd was ik waarschijnlijk op geweest van de spanning, maar omdat het zo snel ging is het alleen maar heel leuk en leerzaam geweest’.

Het verhaal van Onderwater is niet het klassieke verhaal wat je misschien zou verwachten bij een journalist. Geen lang gekoesterde dromen, harde doelen en alles laten vallen voor die éne stage of functie. “Ik heb nooit echt het idee gehad van ‘ik wil bij de krant of redacteur worden op die redactie’. Het nieuws verslaan voor de krant of het journaal is dus ook nooit mijn ambitie geweest. Ik wist het allemaal niet zo goed. Ik vond het belangrijk dat ik iets ging doen wat ik leuk vond en waar ik goed in wilde worden. Verder zou ik het wel zien,” vertelt Onderwater. “Misschien is dat niet de goede insteek, want het kan heel laks overkomen. Maar ik wist het gewoon echt niet. Al heb ik wel altijd gezegd dat ik bij de televisie wilde werken. Ik zag altijd zo’n ideaalbeeld voor me waarin je dan achter de schermen met een keycord rondliep. Op een of andere manier had ik dat altijd in mijn hoofd.”

Nog even terug naar het begin. Wat is je van de master Journalistiek en Nieuwe Media het meest bijgebleven?

“Dat je altijd alles moet controleren. Niet maar één belletje om te checken of iets klopt, maar ook wederhoor toepassen. Daarnaast merk ik ook wel dat ik wantrouwig ben geworden in het lezen van dingen. Dat is niet altijd fijn, maar wel heel handig. Kleine dingetjes die me nooit opvielen, bijvoorbeeld ook in persconferenties, heb ik nu meteen door. Wat dat betreft heb ik veel meer inzicht gekregen in hoe belangrijke instituten ook een soort van ‘trucjes’ uithalen.” 

Goed checken is dus van belang. Heb je hier zelf wel eens een fout in gemaakt? 

“In mijn eerste stageweek bij Opgelicht?! kregen we mailtjes binnen over valse facturen bij Menzis. Omdat het er meer dan tien waren geloofde ik dat het waar was en daarom maakte ik een artikel om mensen te waarschuwen. Even later kreeg ik een boos belletje van Menzis omdat zij allemaal klanten hadden die niet meer wilden betalen omdat ze over spookfacturen hadden gehoord. Toen werd ik dus wel echt even met m’n neus op de feiten gedrukt. Nu weet ik dat tien mailtjes echt niets zijn en je altijd moet checken bij het bedrijf of iets echt klopt of niet.” 

Wat zou je studenten journalistiek van nu mee willen geven? 

“Bedenk waar jij blij van wordt. Word je blij van elke dag naar een andere plek gaan, of blijf je liever op kantoor? Je moet gewoon heel erg ontdekken welke onderdelen jij in je werkdag wil hebben en er zo een passend plaatje van maken. Als je er uit bent is het goed om te gaan praten met mensen die dat al doen, om zo te weten te komen hoe zij daar zijn gekomen. Het is misschien niet makkelijk om dit allemaal uit te zoeken, maar ik ben groot voorstander van gewoon kijken wat je leuk vindt. Je werkt zoveel uren dat een baan wel gewoon leuk moet zijn. Je moet misschien wel ergens doorheen, maar het leven is echt tekort om jarenlang te ploeteren voor iets waarvan je het uiteindelijk niet leuk vindt. 

Daarnaast is de journalistiek zo’n veranderende wereld, dat het op het moment dat je een halfjaar iets anders gaat ontdekken en er toch achter komt dat dat het niet is, je waarschijnlijk toch wel weer iets anders kunt doen. Het is niet dat je een dierenarts bent en maar voor één vak geleerd hebt. In de mediawereld gaat het veel makkelijker en juist omdat je zo snel kunt switchen moet je lekker gaan ontdekken, je hoeft het allemaal nog niet te weten.” 

Hoe vind jij die mediawereld eigenlijk? 

“Wat ik leuk vind is dat er altijd iets gebeurt. Ik kan op een ochtend gaan bedenken wat ik ga doen en de helft van de tijd komt er zoveel tussendoor dat ik er niet aan toe kom. De snelheid vind ik ook leuk. In andere bedrijven gaat het vaak veel trager, moet je dagen wachten tot er iets besloten wordt. In de mediawereld gaat dat veel sneller en dat heeft iets magisch.

Maar dat onverwachte heeft ook wel een nadeel. Ik heb vaak dat ik doordeweeks mijn laptop afsluit en later toch nog een berichtje krijg dat er iets gewijzigd moet worden op de website. Dan zit ik in de kroeg na twee wijn toch nog met m’n laptop op schoot veranderingen door te voeren. Het stopt nooit, dat is soms lastig.” 

Anouk Onderwater: “Ik wist nooit zo goed wat ik wilde. Als ik het maar leuk vond en er goed in wilde worden, verder zou ik wel zien.”

Je had het eerder over jouw ideaalbeeld van televisie, klopt dit beeld ook volgens jou?

“Toen ik bij Opgelicht?! stage ging lopen kreeg ik uitleg hoe alles in zijn werk ging en kwam ik er vrij snel achter dat niet iedereen hetzelfde deed. Dat beeld had ik altijd, al was dat achteraf misschien een beetje naïef. De eerste paar keer opnames vond ik het echt magisch, maar dat nam eigenlijk ook al wel weer snel af. Dat is sowieso wel jammer, want nu kan ik eigenlijk niet meer normaal televisie kijken. Bij elk liveprogramma wat ik kijk weet ik dat alles veel kleiner en bedacht is. Alle spontaniteit en magie is weg.” 

Maar ik vind het alsnog heel erg leuk om er elke keer bij te zijn. Zeker als er iets onverwachts gebeurt. Vaak wijzigt er kort van tevoren ook nog iets, of loopt een studiogesprek net anders dan we hadden verwacht. Dat blijft spannend, want je hebt wel een live publiek van één miljoen mensen op NPO 1. Als er dan echt iets mis gaat is dat ook echt niet leuk.” 

Is er wel eens echt iets misgegaan tijdens een uitzending? 

“Bij Dokters van Morgen (een voormalig medisch programma van AVROTROS red.) hebben we een keer gehad dat er twee voice-overs door elkaar heen klonken. Toen moest Antoinette (Hertsenberg red.) vanuit de studio snel met een microfoon de voice-overs live inspreken. Dan is het meteen schakelen en ik stond er ook van te kijken hoe snel het eigenlijk weer opgelost was. Ik was er toen nog heel gestresst over terwijl iedereen het om mij heen het alweer bijna was vergeten.” 

Je geeft nu sinds een jaar leiding aan het online team van Radar. Hoe is dat gegaan? 

“Ik had al wat andere functies bekleed binnen AVROTROS toen ik met het begin van corona gebeld werd door de eindredactie van Radar. Doordat iedereen nu vanuit huis werkte was het een chaos en hadden ze behoefte aan structuur. Ik hou heel erg van planningen, lijstjes en schema’s maken en daarom vroegen ze mij te komen werken als coördinator van het online team.” 

Je bent er dus eigenlijk een beetje ingerold. Hoe bevalt het je? 

“Ik heb heel erg het geluk dat ik tussen het team en de eindredactie in zweef. De beslissingen maak ik dus niet in mijn eentje, maar maak ik samen met de eindredactie. Maar gaandeweg ben ik er wel achter gekomen dat ik het journalistieke heel interessant vindt, maar het échte journalistiek bedrijven minder vindt. Ik ben beter in het bij elkaar brengen van mensen en vindt het ook leuk om strategisch na te denken. Ook het maken van roosters vind ik heel leuk, al klinkt dat misschien suf. Ik hou er gewoon van om dingen overzichtelijk te maken en te zorgen dat mensen weten waar ze aan toe zijn. Al met al bevalt het me dus heel goed en leer ik er veel van.” 

Dus dit blijf je nog wel een tijdje doen? 

“Ik ben niet heel erg bezig met de toekomst. Dat zou ik misschien wel meer moeten zijn, maar aan de andere kant wil ik gewoon bezig zijn met wat op dit moment het leukst is en het best voelt. Ik geloof er heel erg in dat wanneer jij de juiste mensen om je heen hebt, het leuk hebt en enthousiasme toont, er goede dingen op je pad komen.” 

Maar ik vind ook niet dat je dingen moet laten versloffen. Mijn doel is om elke week iets nieuws te leren. Zodra ik ga merken dat ik het allemaal weet, iedereen ken en het gevoel krijg dat het goed is, ga ik op zoek naar iets anders. Misschien ga ik dan wel iets in de politiek doen.”