Depressie voor Dummies

explainer, gepubliceerd op 24 Feb 2020, door Femke van Amerongen, Leonie Kort en Jannet Harthoorn

Een depressie: we weten allemaal wat het is maar praten hierover doen we nog weinig. Vinden we het eng? Weten we niet wat we moeten zeggen? Of is de taboe die op deze stoornis heerst nog te groot? Maakt niet uit. In dit artikel vind je hulpmiddelen die jou helpen deze ziekte beter te begrijpen. Zodat ook jij depressie bespreekbaar kan maken in je vriendengroep.

Depressie is een moderne ziekte. Of toch niet?

Inderdaad, of toch niet. Want depressie is al eeuwen oud. Al ver vóór Christus zijn symptomen van deze ziekte voor het eerst gemeld. Alleen wordt deze stoornis tegenwoordig steeds meer bespreekbaar gemaakt. Hoe? We leggen het je uit:

Benieuwd naar de uitgebreide geschiedenis van depressie? Onderaan vind je een tijdlijn hoe depressie zich door de jaren heen heeft ontwikkeld.

Tips van de expert: chronisch depressief

De taboe rondom depressie opheffen is dus niet van de ene op de andere dag gebeurd. Vroeger was de term depressie al een absolute no-go, maar door de eeuwen heen is hier veel in veranderd. En dat is goed. Het bespreekbaar maken van depressie heeft een grote toegevoegde waarde voor diegene die een depressie hebben.
Maddy van gangelt (25) is chronisch depressief. Ze vindt veel steun bij haar vrienden en familie door met hen in gesprek te gaan. Zij geeft jou haar tips over hoe je kan omgaan met geliefden die een depressie hebben. Kort samengevat? Praat!

Impact op de omgeving

Maar hoe is het voor jou? Wanneer iemand die dichtbij je staat een depressie heeft? Niet alleen voor de depressieve personen zelf, maar ook voor de omgeving kan deze stoornis een een grote impact hebben. De dochter van Annabel de Winter (64) kreeg een depressie. Dit had een onverwachte grote impact op haar als moeder en hun gezin. Zij deelt haar ervaring.

hulp bij omgang

Niet alleen voor mensen die kampen met een depressie is hulp belangrijk. Ook voor diens omgeving heeft dit dus een grote impact. Er zijn verschillende initiatieven om hulp te bieden. Zo hebben veel universiteiten studentenpsychologen in het leven geroepen. Dit zijn professionele GZ-psychologen die studenten hulp bieden bij (omgang met) depressie.

‘Universiteiten willen een rol innemen om studenten te ondersteunen’, vertelt Sandra Ruissen, studentpsycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Door een laagdrempelige aanmeldperiode willen we zorgen dat hulp voor studenten toegankelijker wordt.’ Deze hulp kan in verschillende vormen aangeboden worden. ‘Zo hebben we een verscheidenheid aan cursussen en workshops. Maar ook zijn er studentdecanen die praktische vragen kunnen beantwoorden.’

Ben je student en wil je praten over (omgang met) depressie? De meeste universiteiten en hogescholen hebben studentenpsychologen in dienst die jou hierbij kunnen helpen. Gratis. Kijk op de site van jouw onderwijsinstelling voor de mogelijkheden.

Depressie door de eeuwen heen

In het eerste filmpje werd al kort genoemd hoe depressie zich heeft ontwikkeld in onze samenleving. In onderstaande tijdlijn vind je belangrijke momenten in de geschiedenis van depressie. Van dolhuizen tot beroemd en berucht depressiegala. Deze highlights hebben er mede voor gezorgd dat depressie een steeds meer geaccepteerde stoornis wordt in onze samenleving.

Eerste dolhuis geopend

January 1, 1442

Een dolhuis, ook wel gekkenhuis genoemd, was een een inrichting voor geesteszieken. Het ging er stevig aan toe in deze dolhuizen: mensen werden vastgebonden, opgesloten en geslagen met een zweep. ‘Normale burgers’ mochten er tegen betaling ‘gekken kijken’. Dit was de voornaamste inkomstenbron van deze huizen. De kans om levend uit een…

Term ‘depressie’ voor het eerst geïntroduceerd

January 1, 1665

Het woord ‘depressie’ komt van het Latijnse ‘deprimere‘, wat ‘omlaag drukken’ betekent. ‘Depressie’ werd in deze tijd gebruikt om geestelijk lijden te verwoorden. Toch bleef de oude term ‘melancholie’ de meest gebruikte om deze neerslachtigheid te verwoorden. Pas rond de 19e eeuw werd ‘depressie’ een alom gebruikte term.

Startpunt geestelijke gezondheidszorg

January 1, 1700

Maar alleen voor de welgestelden. Er heerste nog wel veel taboe op deze ziekte. Hierdoor werd hulp nog erg weinig ingeschakeld. Wanneer de rijkere bevolking een beroep deed op geestelijke gezondheidszorg, vond dit vaak ook bij hen thuis plaats. De schaamte rondom de symptomen van depressie was nog te groot.

Eerste antidepressiva op de markt

January 1, 1950

Het eerste antidepressivum, genoemd iproniazide, werd bij toeval gevonden en werd in die tijd gebruikt voor tuberculose (een infectieziekte). Wat echter opvallend was, was dat patiënten die dit medicijn gebruikte wel heel euforisch en opgewekt werden. Ze dansten door de gangen van de ziekenhuizen. Daarom werd in 1957 besloten om…

Opstellen DSM psychiatrisch handboek

January 1, 1952

Het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) is een hulpgids voor depressie. Het handboek diagnosticeert patiënten aan de hand van verschillende kenmerken en symptomen. Hierdoor wordt de ziekte in verschillende schalen opgedeeld, van zwarte tot lichte depressie. Inmiddels is deze hulpgids meerdere malen herzien. DSM-IV is de meest…

Blue Monday wordt officiële ‘feest’dag

January 23, 2006

Blue monday is de naam voor de meest deprimerende dag van het jaar. De Britse psycholoog Cliff Arnall vond op basis van een wetenschappelijk formule waaruit dat de maandag van de laatste volle week van januari de dag is waarop de meeste mensen zich down voelen. Dit heeft onder andere…

Eerste depressiegala

January 25, 2016

Het depressiegala, dat traditiegetrouw op blue monday plaatsvindt, is een evenement waarbij bekende cabaretiers, auteurs en deskundigen aandacht vragen voor depressie. Zij vertellen eigen ervaringen of delen nieuwe inzichten in deze psychische stoornis. Geld dat met dit gala wordt opgehaald, dient te worden besteed aan voorlichting en onderzoek op gebied…

Mindfulness als behandelmethode tegen depressie

January 1, 2018

Mindfulness helpt depressieve mensen om negatieve gedragspatronen te doorbreken om op deze manier minder stress te ervaren. Onderzoek heeft bewezen dat mindfulness depressie vermindert. Bij mensen die al vaker een depressie hebben gehad, helpt het tevens een nieuwe depressie te voorkomen.