Op 24 februari 2022, veranderde de wereld voorgoed. De Russische invasie in Oekraïne wordt ook wel ‘Europa’s 9/11’ genoemd. En niet voor niks. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog vindt er weer een grootschalig conflict tussen twee staten plaats op ons continent. Maar ook voor mij persoonlijk was de invasie een keerpunt. De afgelopen jaren groeide mijn interesse in politiek, het buitenland en met name Europa gestaag, maar 24 februari zorgde ervoor dat ik deze thema’s niet meer kon loslaten. De woorden ‘lichte verslaving’ durf ik wel in mijn mond te nemen. Uren zat (en zit) ik op Twitter (nu X) om op de hoogte te blijven van elke vierkante meter van het front en ieder geleverd wapentuig. Ook websites als Politico, Euractiv, Euronews en Balkan Insight hield ik nauwlettend in de gaten voor nieuws.
Maar niet iedereen heeft zoveel tijd (en zin) om urenlang het internet af te struinen naar informatie over wat er gebeurt in de wereld om ons heen. Totaal begrijpelijk natuurlijk, maar daar ligt juist de ruimte voor mij om een brug te slaan. Met mijn fascinatie voor de toch ietwat saaie, trage Europese Unie wil ik deze rol spelen. Europa is voor velen een ver-van-mijn-bed-show. Den Haag voelt toch nog altijd dichterbij dan Brussel en zelfs die eerste voelt voor heel veel burgers al als totaal onbereikbaar. Ik vind dat ontzettend jammer. Er gebeurt namelijk enorm veel in Europa en veel zaken die het leven van burgers wezenlijk beïnvloeden, de spotlight staat er alleen minder op. Ik hoop in mijn journalistieke carrière Brussel begrijpelijk, doorgrondelijk, interessant en zelfs leuk te maken voor mensen. Het afgelopen jaar heb ik dat tijdens mijn minor Journalistiek en Nieuwe Media al geprobeerd door veel van mijn opdrachten over Europa te schrijven.
Ik geloof wel dat de journalistiek anders moet. De journalistiek is voor mij namelijk een van de belangrijkste beschermers van de democratische rechtstaat. Journalistieke werken moeten objectief zijn (in hoeverre totale objectiviteit mogelijk is), maar journalistiek is bij uitstek géén neutraal beroep. De eerste twee ‘Elements of journalism’ zijn volgens Kovach en Rosenstiel niet voor niks dat de eerste verplichting van de journalistiek aan de waarheid, de feiten is maar dat de loyaliteit van de journalistiek bij de burger moet liggen. Zeker politieke journalistiek is te vaak een overschrijver en te weinig een onafhankelijke waakhond van de macht. ‘He said, she said’-journalistiek is in mijn ogen te makkelijk. Het gaat vaak te veel en te lang over de poppetjes en te weinig over de inhoud. De mensen moeten, zo wordt dan gezegd, het ook nog wel leuk vinden om te kijken. Politiek is geen sport, al wordt het wel te vaak zo verslagen. Politici moeten uitgedaagd worden op hun ideeën, juist tijdens verkiezingstijd.
Nu wil ik als journalistiek studentje niet beweren dat ik het allemaal beter weet en hoe we dit probleem gaan oplossen, want heel eerlijk ik heb dat ultieme antwoord ook niet. Maar ik wil mij er wil voor inzetten om dat uit te zoeken. Om nieuwe journalistieke vormen en methodes te bedenken die de burger boeien en informeren en de macht uitdagen om beter te zijn en beter te doen. In dat opzicht vind ik bijvoorbeeld het idee van ‘The Citizens Agenda’ van Jay Rosen ontzettend interessant en hoop ik daar ook in mijn toekomstige producties mee aan de slag te mogen.
